Người dưng

Chị là người ngủ ngày, bởi công việc buôn bán vặt của chị diễn ra chủ yếu từ quá nửa đêm về sáng. Hai giờ sáng, chị dậy leo lên chiếc xe đạp chuẩn bị sẵn để ra chợ Âm Phủ mua hàng, chở về nhà bày ra cho người mẹ già bán; còn chị dọn dẹp, cơm nước, ăn uống, cộng trừ vài con tính bán buôn, đi ngủ… toàn những công việc luẩn quẩn không tên, quay qua quay lại cũng đến hai giờ sáng hôm sau…
Nhưng hôm nay lịch trình của chị có một chút khác mọi ngày. Chị đi chợ bằng xe máy, cái xe mơ ước chị tích cóp cả năm trời mới mua được rồi lo thi bằng lái, lo tập chạy té lên té xuống trầy da tróc vảy. Nay thì ổn rồi, không tự tin lắm nhưng chị tin mình có khả năng đi chợ bằng xe máy. Chị chạy xe tà tà vào chợ, đến đúng cái chỗ mọi ngày chị vẫn dựng xe đạp, lóng ngóng đạp thắng, lóng ngóng về số, lóng ngóng dựng xe, tất cả đều lộ rõ là người mới tập chạy xe.

***
Người đàn ông Bán Thớt đã có mặt từ lúc nào, đúng chỗ, đúng hàng mang theo, đúng cái cách đứng và nhoẻn một nụ cười không khác mọi ngày như thể anh ta là một phần không thể thiếu của chợ Âm Phủ. Chị nhẩm nhanh, cười vậy chứ đến cả cái tên anh ta chị còn không biết. Trong suy nghĩ của chị, tên anh ta là Bán Thớt. Không biết tên nhưng vẫn cười, điều đó có hề gì, nhất là một nụ cười vào buổi sáng sớm, nụ cười cho một ngày mới vui vẻ, tốt lành.
Nhưng hôm nay là một ngày đáng nhớ của chị. Hôm nay hình như chị đến sớm hơn mọi ngày, bởi chị đi xe máy. Ngặt nỗi ngày chị lên đời đi xe máy cũng là ngày ông già giữ xe nghỉ làm vĩnh viễn. Mệt, chục cái xe, thức đêm thức khuya không đủ tiền mua thuốc… Thiệt tình, ông già bỗng dưng nghỉ ngang trong một ngày có thể nói là trọng đại trong đời bán buôn lặt vặt của chị làm chị chới với. Biết thì hồi nãy chị đã kêu thằng con lớp Sáu theo coi xe, còn không thì đi xe đạp, đi xe đạp mười mấy năm nay có chết ai! Giờ, không có người coi xe, coi bộ căng à nha!
Trong lúc chị đang không biết tính sao thì Bán Thớt đẩy xe lại gần, hỏi một câu chẳng ăn nhập vô đâu: “Cô thứ mấy?” – “Thứ Tư” – “Tui lớn gấp đôi cô, tui thứ Tám”. Chị nghe ngồ ngộ: “Thứ Tám là gấp đôi thứ Tư ha anh Tám?”. Lại cười, hàm răng đều trắng lấp lóa làm chị liên tưởng đến những người đàn ông cỡ tuổi này răng đã khấp khiểng, chỗ có chỗ không. Coi bộ tay Bán Thớt này là người sống ngăn nắp. Không để chị suy nghĩ lâu, Bán Thớt tiếp tục “kiếm chuyện”: “Hôm nay cô Tư lên đời nha, đời tui biết bao giờ lên”. Cùng lời chọc ghẹo là nụ cười, đôi mắt dài có đuôi cong cong, nheo nheo.
Rồi như chung ý nghĩ, cả chị và Bán Thớt cùng nhìn ra chỗ ông già giữ xe vẫn ngồi hàng ngày. Rõ là Bán Thớt hiểu được băn khoăn của chị nên đã cười hiền từ: “Thôi, để đó tui coi cho, cô Tư”. Chị cười lại, đầy vẻ nghi ngại. Biết là vẫn đứng chỗ này; biết là mặt mũi ngó lương thiện; biết nhìn là rõ cùng cảnh nghèo… nhưng biết người ta là ai, người ta là người dưng đâu phải người quen. Mà ngay cả người quen cũng không chừng… giờ này người với người nhưng cũng khó tin nhau lắm. Cái xe cà tàng này chị gom góp cả năm nay mới tậu được. Rồi công tập chạy, té sấp ngửa nay mới ổn. Lỡ ra… Nhưng chị lại trách mình không được nghĩ xấu cho người ta mang tội. Chị nghĩ đến một lý do khác, thuyết phục hơn, tử tế hơn: Ờ thì người ta cũng đang bán buôn, phải lo kiếm cơm của người ta, không dưng đi coi xe không công cho mình. Gửi, khác gì làm khó người ta!
Chừng như hiểu được ý nghĩ của chị, Bán Thớt giữ im lặng không nói, kiểu như không muốn dây vào, không khéo làm ơn mắc oán. Mà Bán Thớt cũng có khách của Bán Thớt, ai ở không đâu đi làm chuyện bao đồng.
“Thớt đi chị, thớt đi cô, ba chục, bốn chục, năm chục ngàn một cái, tiền nào thớt đó; thớt me nhà trồng, còn y vỏ me, không nói gian, nói gian chết liền”… Chị nghe mắc cười, cha này xạo nhưng coi bộ xạo có duyên; bán thớt cả mấy năm trời mà ngày nào cũng kêu me nhà trồng, mà trồng kiểu đó có nước trồng cả rừng me. Quảng cáo kiểu này là chọc vào cái máu ham đồ rẻ của các chị, các bà: đồ nhà mà, bán rẻ bán nhanh còn về nhưng không chừng mắc lòi kèn. Mà thôi, thây kệ, cứ đúng thớt me là được.
Chị vẫn chưa quyết phải xử chiếc xe như thế nào, có gửi xe cho Bán Thớt hay không. Chị quanh quẩn mua mấy món đồ người ta bày gần gần: “Vài trái bưởi, vài nhánh chuối, toàn mối lạ, mua mà lòng dạ không yên, mắt vẫn không quên xớn xác ngó chừng chiếc xe cưng. Tưởng đi xe máy nhàn tấm thân, ai dè còn khổ hơn đi xe đạp. Mọi ngày giờ này chị đã mua xong vài món, mua có mối chớ không mua tầm bậy như vầy. “Buôn có bạn, bán có phường” mà nhưng biết sao giờ…
Lúc chị mang đồ lại treo lỉnh kỉnh trên xe, nghe Bán Thớt nói, tiếng thật nhỏ, thật hiền mà nửa như trách: “Cô Tư à, cỡ như xe của tui, xe của cô Tư đứa nào rước đi chỉ tổ mang nợ vào thân; cô lo chi cho già người”. Bán Thớt nói rồi cười, vẫn không nhìn sang chị nhưng ngó ngang, chị thấy hàm răng trắng xóa dưới ánh đèn cao áp. Chị cũng cười, vừa treo hàng vừa nói nhấm nhẳng, trong trỏng như bọn trẻ đang độ làm quen. “Chà chà, người gì đâu coi bộ khi dễ tui à nha! Xe này mồ hôi nước mắt cả năm của tui chớ ít à?” – “Người gì há, người bán thớt, người Mặt Thớt chứ người gì”…
***
“Chồng con đâu để cô Tư ngày nào cũng thức khuya dậy sớm?”. Chồng đâu, chị không muốn nhớ, còn con thì nhỏ quá, biết bao giờ mới có nhờ! Nhưng chị không trả lời Mặt Thớt câu này, người dưng mà, hỏi cho có vậy chớ sức đâu quan tâm.
Những cử chỉ, những lời nói ấy của Mặt Thớt đến lúc này làm chị tự trách mình tầm bậy, giỏi nghĩ xấu cho người tốt. Không mua nhanh thì trời sáng, năm giờ chợ dẹp. Hôm nay chị phải kiếm cho được mấy món đồ khách đặt, không nhanh tay chắc hết. Ngó sang, Mặt Thớt cũng đang bận bán hàng nhưng không đông khách như hồi nãy, thây kệ, gửi đại, chị không thể chần chừ được nữa: “Ngó giùm tui cái xe chút nhá anh Tám”. “Để đó đi cô Tư” – Mặt Thớt trả lời áng chừng sau năm giây. Năm giây ấy cũng đủ để chị suy đoán hay Mặt Thớt giận vì nãy giờ chị không tin anh ta mà giao của. Ổn rồi, chị vụt đi chừng chục bước chân nhưng vẫn chưa yên tâm còn quay lại nắm cánh tay Mặt Thớt lắc lắc: “Nhớ trông chừng giùm tui nha anh Tám, nhớ nghen”. Mặt Thớt lúc này đã bán xong một mối nên ngó lên nhìn chị, ánh nhìn mượt như nhung: “Yên tâm đi mua đồ đi cô Tư, tui coi cho mà!”.
Lúc chị quay lại, thấy Mặt Thớt đã bán hết hàng, đứng tì người vào cái giỏ rỗng, tay chống cằm ý chừng đợi chị ra. Chị cười ngượng, lóng ngóng thả mớ đồ mới mua xuống. Cũng nhanh chóng, Bán Thớt lại giúp chị chất đồ, ràng cái giỏ, điệu bộ thành thục như thể đã phụ chị làm mấy chục năm nay. Mùi mồ hôi đàn ông tỏa ra nồng nồng, hăng hắc, chua chua. Chị thấy mắt cay cay, tự trách mình nhảm mà chẳng biết nhảm gì.
Lúc đã chất xong đồ, cũng đã rõ mặt người, Mặt Thớt và chị lại có dịp nhìn thẳng vào mắt nhau. Vẫn đôi mắt cong cong có đuôi dài dài nhìn chị: “Xe có mẻ chỗ nào không cô Tư?” – “Người gì mà giận dai dữ?” – “Người gì, người dưng chớ người gì?” – “Giờ cô Tư tin tui chưa, chỗ bán buôn với nhau mà cùng cảnh nghèo, sao cô Tư nghĩ tui làm bậy cho đặng?”. Chị nhìn xuống ngón chân cái đang day day: “Anh Tám nghĩ bậy nào! Thôi, cảm ơn anh nha, mai gặp lại”, chị hẹn như trên tivi. “Ừa, mai gặp lại, chạy cẩn thận nha cô Tư”.
Suốt cả ngày, chuyện người dưng giữ xe không công hồi sớm cứ ám ảnh chị, rồi cái cảm giác thồ hàng về mà không phải cong đít đạp xe lên cái dốc vòng vèo, mùi mồ hôi hăng hắc là lạ khiến chị lâng lâng. Thôi, từ nay yên tâm có mối gửi xe rồi. Chị thấy hình như mình mong, mong cho tới sáng hôm sau…
Câu chuyện sáng hôm sau diễn ra nhanh chóng hơn nhiều. Sáng đó, tất nhiên ông già giữ xe vẫn vắng. Điều này hình như trùng với mong muốn của chị. Chị chạy xe tới, đạp chống, mỉm cười với Mặt Thớt, nhận lại một nụ cười; rồi chị nói vài lời phiền nhiễu để gửi gắm chiếc xe cưng, nghe trấn an yên tâm, rồi chị đi vào chợ.
Lần thứ nhất, linh tính mách bảo điều gì đó, chị hốt hoảng mang hàng ra xe, thấy Bán Thớt vẫn túi bụi bán quanh đám người mua quây quần. Lại trách mình, yên tâm thật sự rồi, chị chất hàng vội vàng rồi lại biến vào đám người nhốn nháo giữa tranh giành sáng, tối, mua, bán. Mê mải chọn, mê mải mua, chị quên hẳn chuyện mình có một chiếc xe cưng đang gửi chỗ người dưng.
***
Lúc xong việc thì chợ đã vãn. Chị đùm dúm đội, xách đồ ra xe, xe của chị dựng cạnh cột đèn cao áp, bên cạnh đó là một người đàn ông bán thớt me nhà trồng. Người đàn ông đó thứ Tám, nghe biết vậy chớ không biết thật hay chơi. Nhưng, chị sững lại, cả người đàn ông, cái xe mồ hôi nước mắt của chị và cái xe đạp của anh ta đều không thấy đâu. Chỉ có cái cột đèn đứng chong chong và bình thản. Nhưng giờ, chị lại không quen áp đặt suy nghĩ xấu cho người khác. Có khi nào chật chội, người qua kẻ lại la trách nên anh Tám dời hai chiếc xe đi đâu. Thiệt khổ, ôm rơm vào người… Nhưng sao kỳ vầy nè, chợ cũng vắng rồi mà sao không thấy anh Tám đâu.
Chị nháo nhác đi tìm Mặt Thớt cùng chiếc xe cưng của mình. Phía phải. Phía trái. Trong chợ. Ngoài chợ. Nhìn gần. Nhìn xa. Vẫn không thấy. Chị hỏi vài người, ai cũng vội, lắc đầu nguây nguẩy, thậm chí họ còn không biết chị hỏi gì. Mua giành bán giật, sức đâu để ý mấy chuyện bao đồng. Mà chị biết hỏi ai bây giờ, toàn dân bán buôn, ai hơi sức đâu để ý chuyện của người.
Chỉ đến khi thấy chiếc xe đạp của Mặt Thớt nằm chỏng chơ nơi góc chợ, chị mới dừng cuộc kiếm tìm. Nhìn dáng đổ kềnh của chiếc xe tồi tàn, chị hiểu chủ nhân của nó vội vàng đến mức nào khi bỏ lại nó. Cả cái giỏ đựng thớt, cái cớ tạo nên tên của người dưng mới quen, mới mến cũng biến mất; điều đó có nghĩa trong lúc vội, niềm tin của chị vẫn kịp mang đi mớ thớt me nhà trồng. Ôi chao là đau, ôi chao là ê chề, niềm tin ơi!
Chị ngồi xuống, ngơ ngẩn giữa đống hàng ngổn ngang. Trời đã sáng, những người cuối trong chợ Âm Phủ vẫn vội vàng đi qua, vô tình như đi qua một người ngồi nghỉ mệt.
Hỏi vài người, ai cũng vội, lắc đầu nguây nguẩy, thậm chí họ còn không biết chị hỏi gì